Những
dấu ấn
tin học
trong
thế kỷ
XX và
viễn cảnh
2000-2100

Những dấu ấn tin học trong thế kỷ XX

- Sự ra đời của một công ty tin học

Năm 1914, Thomas John Watson mua lại công ty Tabulating Machine Co, do Holerith thành lập năm 1896. Đến năm 1924, ông đặt tên lại cho công ty là International Business Machine Co, được biết nhiều hơn dưới tên IBM.

- Đèn ba cực đầu tiên

Lee De Forest (1873-1962) phát minh một đèn điện tử có ba cực, đầu tiên để sử dụng trong phát thanh vô tuyến và cho máy vô tuyến điện thoại. Sau đó, đèn ba cực được sử dụng trong tin học.

- Máy tính đầu tiên (H1)

Năm 1946, máy tính ENIAC (Electronic Numerical Integrator and Computer) ra đời, được xem là máy tính đầu tiên, dù nó chỉ có thể lưu giữ các chương trình trong bộ nhớ. Máy được dành cho quân đội Mỹ nhằm tính toán những bảng đạn đạo cho pháo binh. Không có những bảng này, một bộ phận pháo binh mới trở nên vô dụng trên thực tế. Thế mà phải mất 3 ngày làm việc chỉ để tính một đường đạn. Máy ENIAC do giáo sư John W. Mauchly và nhóm chuyên viên thuộc Trường Moore Đại học Pennsylvania chế tạo. Máy nặng 30 tấn, chiếm 170m² đất, sử dụng 17.468 đèn điện tử. 70.000 điện trở, 10.000 điện dụng, 1.500 rơle và 6.000 cái ngắt mạch. Ngoài ra còn phải quay tay mỗi bộ chuyển mạch và nối hàng trăm dây cáp khi thực hiện một phép tính. Máy có thể tính ra một đường đạn trong 20 giây.

- Máy tính Dân Dụng UNIVAC

Máy tính UNIVAC do các nhà phát minh J.P Eckert và J.M. Mauchly chế tạo và hoàn tất vào năm 1951.

Tuy vậy, sau cuộc bầu cử tổng thống năm 1952, máy đã đạt một thành công rực rỡ. Thực vậy, dựa trên một mẫu 7% cử tri, máy tính tiên đoán sự thắng cử của Dwight Eisenhower trước đối thủ Stevenson, với 438 phiếu so với 93. Nhung tiên đoán này lại khác xa với kết quả của những cuộc thăm dò ý kiến, nên các nhà lập trình cho rằng có sự lầm lẫn và sửa chương trình. Sau đó, máy tính và các cuộc thăm dò ý kiến cho kết quả sai. Nhưng tiên đoán đầu tiên của máy đã chính xác: Eisenhower thắng với 442 phiếu so với 89 phiếu của Stevenson. Máy tính dân dụng UNIVAC thống trị thị trường tin học từ 1952 đến 1954.

- Chip trở nên thông dụng nhờ chuơng trình Apollo

Từ thập niên 1950, đa số các nhà nghiên cứu cố gắng thu nhỏ các linh kiện và các mạch điện tử. Vào mùa hè 1958, Jack Kilby chế tạo mạch tổ hợp đầu tiên, báo trước cho một phát minh chủ yếu trong tin học: chip.

Năm 1959, Robert Noyce làm ra một mạch tổ hợp được cải thiện cho công ty Fairchild. Chip mới quá đắt, khó đạt thành công trên thị trường. Phải đợi đến khi Tổng thống Kennedy ủng hộ và quảng bá chương trình Apollo thì việc sản xuất công nghiệp mới được tiến hành. Sự kiện Apollo XI đáp xuống Mặt Trăng năm 1969 đã đẩy nhanh tiến trình. Thật vậy, những bộ phận điện tử nhỏ gọn tỏ ra rất cần thiết cho việc chế tạo tàu con thoi không gian: chip là một giải pháp hiển nhiên. Nhờ thế, trong 10 năm sau đó, chương trình Apollo tiêu thụ khoảng 1 triệu chip điện tử.

Đến năm 1972, việc sử dụng chip trở nên phổ biến và giá hạ nhiều, ai cũng có thể mua được: cuộc cách mạng kỹ thuật số đã khởi sự.

- Bộ nhớ

Năm 1957, Bull giới thiệu mẫu Gamma 60 trong xử lý và xuất nhập dữ liệu cùng lúc. Từ lúc này, máy tính có một bộ nhớ hiệu quả. Đây là đĩa cứng đầu tiên.

- Hãng khổng lồ về chip

Intel, được thành lập năm 1968, là nhà sản xuất hàng đầu thế giới về chip.

- Sự kết hợp ký hiệu đồ họa và chuột

Năm 1974, hai chàng trai Steve Jobs. 19 tuổi và Steve Wosniakc, 24 tuổi, gặp nhau. Trong một gara, họ chế tạo một máy vi tính được đặt tên Apple II đạt thành công lớn. Nhưng năm 1981, Apple gặp đối thủ cạnh tranh đáng nể khi IBM đưa ra PC đầu tiên. Apple phản công với máy tính Lisa, với hình dáng tiện dụng: những ký hiệu đồ họa trên màn hình và con chuột đơn giản hơn, hợp với những người bình thường. Chỉ cần lướt mũi tên trên ký hiệu đồ họa và bấm phím để thực hiện yêu cầu. Nhưng chính nhờ sự lên ngôi của Macintosh mà doanh thu tăng vọt.

Ngay cả khi Apple không phải là nhãn hiệu bán chạy nhất thế giới, hệ thống giao điện đồ họa của họ vẫn được các đối thủ cạnh tranh bắt chước và hiện nay vẫn thống trị không gian tin học.

- Người muốn trở thành vua

Năm 1975, Bill Gates (H2) trở thành người mạnh nhất trong thế giới tin học. Từ năm 1976, sự ứng dụng ngôn ngữ lập trình BASIC của ông khiến công ty Microsoft nổi tiếng khắp thế giới. Ngôn ngữ này khiến việc sử dụng máy tính trở nên đơn giản. Năm 1980, ông bán hệ điều hành MS-DOS cho công ty đa quốc gia IBM. Những đổi mới nối tiếp nhau cho đến khi những chương trình Windows ra đời, tức khắc trở nên nổi tiếng và phổ biến. 95% máy tính trên thế giới được trang bị các chương trình của Microsoft.

- PC đầu tiên của IBM

Tháng 8-1981, hãng IBM tung ra thị trường máy tính cá nhân đầu tiên.

- Chiến thắng của CD

Được các công ty Sony và Phillips tung ra thị trường năm 1982, đĩa compact audio đạt thành công lớn.

- Máy tính xách tay

TC 1100 là máy tính xách tay thật sự đầu tiên được hãng Toshiba bán ra thị trường.

- Virus tin học

Chaos Computer xâm nhập máy tính của Cộng hòa liên bang Đức năm 1986 và phát hiện những dữ liệu về hệ quả của Tchernobyl.

- Nhà nữ tiên phong trong tin học

Bà Grace Murray Hopper là một trong số rất ít phụ nữ đạt thành công trong tin học. Năm 1991, bà nhận giải thưởng (National Medal of Technologis) nhờ phát minh ngôn ngữ COBOL (ngôn ngữ lập trình bậc cao được chấp nhận trong doanh nghiệp).

- Thế giới Internet (1991)

Phải chăng Trung tâm nghiên cứu châu Ấu (CERN), trụ sở ở Thụy Sĩ, là nhà phát minh Internet? Dù sao đi nữa, trước khi có sự tác động của cơ quan này vào năm 1991, mạng chỉ là một công cụ làm việc nặng nề. Nhưng với sự phát minh World Wide Web (WWW), CERN đã giải quyết được vấn đề.

Hệ thống này bao hàn những tài liệu theo khuôn HTML (Hyper Text Marq-up Language). Với sự trợ giúp của một chương trình đọc hay "một màn hình tham khảo", người ta có thể xem những tài liệu về cùng một đề tài, đến từ khắp thế giới. Giới hạn trong văn bản, WWW phong phú thêm nhờ hình ảnh và âm thanh.

Ngày nay 100 triệu người sử dụng Internet mỗi ngày, những đây chỉ là bước khởi đầu của một thành công vang dội.

- 1999 - thời đại tiểu hình hoá (miniaturisation)

Trong vòng 40 năm, máy tính làm thay đổi triệt để cuộc sống của chúng ta. Nhưng chính máy tính cũng biến đổi: từ những chiếc máy to cồng kềnh chiếm cả một phòng, máy tính trở thành bé xíu như móng tay.

Viễn cảnh 2000-2100

- Vật gia dụng:

Vào năm 2005, robot làm việc nhà sẽ có mặt trong các gia đình. Với truyền hình kỹ thuật số, bất kỳ chương trình nào cũng trở thành khả thi vào bất kỳ lúc nào.

- Chip protein

Theo nhịp tiểu hình hoá hiện tại, đến năm 2015 người ta sẽ đạt đến một giới hạn: không thể gài linh kiện transistor trong chip được nữa. Có lẽ phải nghĩ ra những giải pháp khác, trong đó máy tính sử dụng những cấu trúc của protein để thực hiện các phép tính.

- Chip cho vật vô tri: 2010-2020

Những máy tính như chúng ta đã biết sẽ không còn hiện hữu nữa. Hãy thử tưởng tượng ngôi nhà tương lai của chúng ta: tủ lạnh sẽ tự quản lý thực phẩm. Khi thức ăn sắp hết, một thông báo sẽ được gửi đến nhà cung cấp quen thuộc, và hàng được giao ngay. Tương tự lò nấu sẽ tự kiểm tra nhiệt và thời gian nấu nướng cần thiết. Mục tiêu của thế kỷ XXI là giúp cuộc sống của chúng ta trở nên giản dị hơn, đỡ nhọc mệt hơn, đồng thời gìn giữ chân giá trị như ý.

Ngay khái niệm "xách tay" cũng trở nên lỗi thời. Những vật sụng nhỏ nhất trong cuộc sống hằng ngày có thể chứa một chip, chẳng hạn trong giày, trong nhẫn, biến bạn thành một điệp viên. Một chìa khoá điện tử có thể được cài dưới da- trong một chíp - chứa bằng lái xe, thẻ tín dụng hay thẻ an ninh xã hội.

- Bầu phiếu bằng cách bấm phím

Cuộc cách mạng công nghệ cho phép hành xử quyền công dân theo một cách mới. Chẳng hạn dân chúng có thể tác động trên những người đắc cử trong thời gian thật và lập những nhóm gây sức éo hoặc bầu phiếu nhờ một hệ thống kỹ thuật số được thiết lập trên mạng.

- Không còn tiền mặt

Mọi thanh toán bằng tiền mặt sẽ bị bãi bỏ vào năm 2040. Tiền điện tử là tiền duy nhất hợp pháp.

- Bản đồ ba chiều

Để lập những khu cư dân mới, kiến trúc sư sẽ áp dụng thực tế ảo để lập bản đồ mà không cần đến sự can thiệp của con người.

Kim Vũ (Theo Science Illustrée No 119-1999)

Close