Giã từ
software -
Xin chào
Internet

Cuộc cách mạng computer đang THAY ĐỒI CẮN BẢN SUY NGHĨ CỦA CHÚNG TA VỀ CÁCH SỬ DỤNG NÓ. Y' tưởng đó thực ra rất đơn giản. Thay vì cài đặt và chạy một chương trình phần mềm từ máy tính để bàn, bạn truy cập vào Internet, lấy ra phiên bản của chương trình đó từ một máy tính ở nơi xa, và rồi chạy...

Đối với từng cá nhân, điều đó có nghĩa là bạn không cần phải mua hoặc xin những phần mềm để rồi lại nhồi vào ổ cứng vốn đã quá đầy của bạn. Còn chiếc máy tính ở nơi xa này (máy chủ) đang đảm nhiệm thay máy tính cá nhân của bạn các công việc nặng nhọc nên bạn không cần phải lo lắng về việc nâng cấp máy PC của bạn cho theo kịp với những cải tiến liên tục của các nhà làm phần mềm. Nó sẽ được nâng cấp từ máy chủ đó.

Còn đối với các công ty, lợi nhuận thậm chí còn lớn hơn nhiều. Thay vì phải cài đặt hàng ngàn chương trình đơn lẻ vào hàng ngàn máy tính để bàn hoặc xách tay của cơ quan, chỉ cần cài đặt và duy trì chỉ duy nhất một phiên bản phần mềm lên trên máy chủ. Và lúc đó người dùng chỉ việc truy cập vào đó để sử dụng thông qua mạng nội bộ hoặc mạng Internet. Tại sao lại phải mua một chiếc máy phần cứng đắt đỏ với những phần mềm phức tạp - mà đôi khi được gọi một cách chế giễu là một tên "đày tớ béo tốt" - trong khi chỉ cần một thiết bị đầu cuối đơn giản cũng có thể thực hiện được một công việc tương đương với giá rẻ hơn nhiều?

"Những kiểu máy tính dạng "đày tớ béo tốt" này với những cấu hình và phần mềm phức tạp là một cách nhận thức sai lầm" - ông Eric Schmidt, giám đốc điều hành Công ty Netware nhận xét - "Kiểu máy này cần sớm được loại bỏ".

Một hiệu quả rộng lớn

Sự chuyển đổi này cũng hứa hẹn đạt được một hiệu quả rộng lớn trong bản thân ngành kinh doanh máy tính, buộc những nhà công nghiệp khổng lồ phải thay đổi những kế hoạch kinh doanh của mình cho phù hợp với cách thức mới. Các nhà cung cấp phần mềm cũng đang tiến hành làm các phiên bản mới cho những công cụ phần cứng tiêu chuẩn như các phần mềm bảng tính để làm cho chúng có thể chạy trên những trình duyệt Web thông thường. Như vậy đã ra đời một thể loại công ty dịch vụ kiểu mới, đó là dịch vụ cho thuê chứ không phải là bán ra các chương trình mới, cũng như cho thuê những phần mềm đã thông dụng sẵn trên các máy phần cứng để chúng thích nghi với việc chạy trên máy chủ phục vụ. Những công ty dịch vụ kiểu này được gọi là những "Nhà cung cấp dịch vụ ứng dụng - ASP" (Application Service Provider). Những công ty này lưu các chương trình trên máy chủ của họ và rồi với một số chi phí nhất định, các doanh nhân có thể truy cập vào đó và sử dụng chứ không phải mua về và cài đặt. Công ty Microsoft trong khi đang phải đương đầu với vụ kiện độc quyền trình duyệt cũng đã hưởng ứng xu hướng mới này bằng cách tuyên bố một kế hoạch cho thuê phần mềm văn phòng nổi tiếng Microsoft Office trên Internet.

Nguyên do của cuộc cách mạng này là sự tiến triển ở một số lĩnh vực liên quan. Đầu tiên phải kể đến đó là tốc độ và tính thông dụng của việc kết nối mạng - nguyên nhân do bùng nổ của công nghệ và vốn đầu tư - đang ngày càng tăng với một tỷ lệ thậm chí còn tăng nhanh hơn năng lực tính toán. Thêm nữa, các máy tính tập trung phục vụ các trang Web và các phần mềm quản lý kinh doanh cũng đang được cải thiện về cấu hình sao cho đảm bảo tốc độ truy cập ít nhất cũng nhanh như các phần cứng và cũng được cấu thành từ các thiết bị, linh kiện cùng loại tương đương.

Những người sử dụng, do đó, cũng được làm những gì họ thích và không thích. Họ muốn rằng họ có thể hoàn thành mọi công việc hiện tại, từ bất kỳ máy tính nào mà họ ngồi xuống. Họ không thích phải tiến hành cài đặt các phần mềm mới, lo lắng về các đặc tính của máy họ hoặc liên tục phải đặt lại cấu hình máy tính.

Nói một cách khác, những người sử dụng muốn mọi việc đơn giản hoá như thể họ nhấc bất kỳ một máy điện thoại nào hay là bật bất cứ cái TV nào lên, chúng đều phải như nhau. Sau hết, họ không hề muốn rằng để xem hết một tập phim mới họ lại phải tiến hành thêm bộ nhớ vào cho TV.

Hiện đang có hai cách tiếp cận đối với việc sử dụng phần mềm từ xa. Cách thứ nhất đó là thiết kế một chương trình từ đầu rồi cho nó chạy thường trực trên máy chủ thông qua trình duyệt. Cho tới nay thì ứng dụng thông dụng nhất thuộc loại này là dịch vụ e-mail thông qua một trang miễn phí như Hotmail của Microsoft chẳng hạn. Bạn truy cập vào trang chủ, sau đó nhập password để vào account của riêng mình. Rồi bạn có thể soạn thư, gửi đi hoặc xem lại các bức thư cũ - tất cả như là một chương trình e-mail chuẩn thông thường trừ việc phải gõ trên Web. Và máy chủ mang trang Web này sẽ làm hết mọi công việc còn lại , từ việc lưu trữ dữ liệu của bạn cho tới việc xử lý chúng v.v...

Một phương pháp khác cùng loại đó là các chương trình sổ địa chỉ hay chương trình lịch trên Web. Các chương trình này phục vụ tất cả các thông tin riêng biệt của mỗi cá nhân và có thể truy cập từ bất kỳ máy nào nối mạng. Thông thường những dịch vụ này đều miễn phí đối với mọi người , miễn là họ có thể chịu được các mẫu quảng cáo xuất hiện trên màn hình. Mặc dù vậy những phiên bản phần mềm phục vụ kinh doanh mang tính chuyên biệt hơn cũng đang được tiến hành cho thuê kèm theo một khoản phí hàng tháng nhất định.

Một số công ty thậm chí còn tiến xa hơn. Họ phát triển các chương trình và các tiện ích trên Web có khả năng thay thế công việc của các chương trình đang chạy khác. Hai công ty khởi đầu là Desktop.com ở San Francisco và MywebOS.com tại Baltimore. Hai công ty này hy vọng sẽ đại chúng hoá một môi trường làm việc Web hoàn thiện để có thể thay thế được màn hình làm việc của hệ điều hành Wlndows. Công ty MyWebOS cũng đang dự tính sẽ đưa ra những ứng dụng Web miễn phí bao gồm các chương trình xử lý văn bản, xử lý bảng tính và cơ sở dữ liệu

Xu hướng tiếp cận dùng phần mềm trên máy chủ thứ hai được công ty Citrix tại bang Florida khởi xướng. Công ty này đã tạo ra một cách thức có thể chia các thành phần của một chương trình chuẩn có thể chạy trên một máy chủ sử dụng hệ điều hành Windows NT. Công nghệ này cho phép bất kỳ một thiết bị ảo nào, từ một thiết bị đầu cuối mới hoặc một máy phần cứng cho đến một chiếc Macintosh lỗi thời, tất cả đều có thể truy cập và chạy chương trình trên máy chủ ở một nơi rất xa, một thành phố khác, hay thậm chí một quốc gia khác. Nhưng khuynh hướng này đòi hỏi trên các máy cục bộ phải có thêm một phần của phần mềm Citrix làm việc trên các mạng Internet hay các mạng hợp tác riêng.

Cách tiếp cận thứ hai của hãng Citrix cũng sẽ làm bạn cảm tưởng như đang chạy trên máy phần cứng của riêng bạn - chỉ cần nhắp vào một biểu tượng, thế là chương trình sẽ chạy. Nhưng chỉ với một yếu tố, đó là những gì bạn thấy trên màn hình phải được điều khiển bởi máy nội bộ của riêng bạn. Còn lại những năng lực tính toán rộng lớn sẽ được thực hiện ở trên một máy chủ ở xa hoặc tại một ASP đã trả tiền bản quyền để cho thuê lại phần mềm này.

Tuy nhiên cả hai cách tiếp cận sử dụng phần mềm từ xa này đều được cái này, mất cái kia. Khi đánh máy trên moto phần mềm xử lý văn bản trên Web, các ký tự xuất hiện trên màn hình sẽ chậm hơn so với phần mềm được lưu trong máy bởi lẽ các yêu cầu từ bàn phím phải qua rất nhiều trạm trung chuyển trên Internet. Hiện tượng này gọi là sự trễ, và dù chỉ ở mức một phần giây nhưng vẫn có thể nhận ra được đối với những người đánh máy nhanh.

Trong rất nhiều trường hợp, sự tụt hậu về mặt thời gian sẽ được bù lại bởi tốc độ của máy chủ trung tâm chạy phần mềm. Một bộ phận của công ty Westburn Inc, nhà phân phối các sản phẩm và điện tử công nghiệp đóng trụ sở tại Quebec đã thử nghiệm và đã thất bại khi dự định chạy một phần mềm quản lý kinh doanh trên máy chủ của họ chỉ với một cấu hình tạm được. Vì vậy công ty này bắt đầu chuyển sang thuê phần mềm này từ công ty FutureLink Distribution Corp, một nhà ASP mới đây đã chuyển về California. "Từ đó tốc độ của chúng tôi đã tăng lên tới 40%" - ông Jim Lisyk, giám đốc bán hàng công ty Wesburn nói .

Và ngày càng có nhiều báo cáo tương tự từ trên trận tuyến của sự đổi thay - mà lại là từ những nơi cách xa những ngôi sao quyền lực trong ngành công nghiệp máy tính. Ví như một trong những ASP đầu tiên lại không phải là sự khởi đầu của Thung lũng Silicon mà lại từ một dịch vụ nhỏ ở Oslo, Nauy mang tên TeleComputing ASA do một người đàn ông 31 tuổi tên là Tostein Eikeland sáng lập. Trong số 50 khách hàng của công ty này có công ty Gartnerhallen Blomster, một liên hiệp gồm 14 cửa hàng hoa ở Oslo, mỗi năm đã tiết kiệm 30% khỏi các khoản chi phí nâng cấp phần cứng. Một khách hàng khác mới đây, công ty DHT Corporate ServiceAS, một công ty tư vấn Nauy có 10 đối tác cũng đã được hỗ trợ cài đặt các dịch vụ thuê phần mềm trong chuỗi các đại lý Honda tại Nauy.

Với hầu hết mọi lý lẽ, phương thức tính toán dựa trên máy chủ sẽ có khuynh hướng hấp dẫn đầu tiên là các doanh nghiệp nhỏ, bởi lẽ họ không có những khoản đầu tư khổng lồ cho những cơ sở hạ tầng hiện tại mà các công ty lớn đang có. Nó cũng là một yếu tố hấp dẫn ở những nơi mà các chương trình cho máy tính vẫn còn quá đắt đỏ và phức tạp.

Giả dụ như rất nhiều các trường đại học cũng đã biết kết hợp lẫn lộn các loại phần cứng với tính năng khác nhau mà vẫn có thể phục vụ như những máy đầu cuối sử dụng công nghệ Citrix. Công ty LearningStation.com, một ASP ở Challotte, Nam California nói rằng họ đã dùng cách tiếp cận này để cung cấp các dịch vụ tính toán cho 2800 máy trạm tại 150 trường, từ vùng Bắc California, Nam California, Tây Virginia, New York và các bang khác nữa.

Đối với một vài khách hàng khác bao gồm cả một số các công ty công nghệ, không phải do thiếu tiền mà đơn giản chỉ vì họ không muốn thuê thêm một văn phòng để quản lý hoạt động của hệ thống máy tính. Một trong số đó là công ty Premiere Technologies tại Atlanta, bang Gocrygia. Công ty truyền thông này đang càng tăng trưởng nhanh chóng sau khi dành được thêm rất nhiều công ty tại Mỹ và ở nước ngoài. Bằng việc sử dụng một ASP tên là TransChannel LLC, chủ các chương trình kinh doanh công ty Premiere ước lượng nó có thể duy trì các văn phòng mới trong vòng vài tuần hơn là phải bỏ ra hàng tháng để cài đặt các máy chủ tại mỗi vùng.

"Chúng tôi trước đây có hai phòng công nghệ, giờ đây thì chẳng còn phòng nào" - ông Dong Hadaway, phó giám đốc tài chính công ty Premiere cho biết - "Chúng tôi dự tính tiết kiệm được 3,5 triệu USD trong vòng 5 năm tới nhờ vào việc không phải thuê thêm văn phòng".

Còn công ty FDX Corp, công ty mẹ của hãng vận tải Federal Express thì không phải do thiếu thốn về văn phòng mà đơn giản chỉ là vì muốn cho các nhân viên luôn phải đi lại của mình nhữg thiết bị đầu cuối tin cậy để có thể gọi cùng một bộ ứng dụng như nhau ở bất kỳ đâu, văn phòng hay bến tàu. Công ty vận chuyển này đang thực hiện cái gọi là Dự án Nguồn Phân phối Thông tin Toàn cầu (Global Resource Distribulion - GRID), đã cài đặt lới 6000 thiết bị đầu cuối của hãng Citrix và hy vọng sẽ tiến tới con số 20.000 vào năm tới.

Liệu có phải là xuống cấp?

Cuồng nhiệt không kém là các fan của giới cách tân chuyển đổi cũng có không ít những người nghi ngờ. Không như những cuộc cách mạng công nghệ khác, việc chuyển đổi dùng phần mềm trên máy chủ có vẻ như đơn giản và kinh tế, không hù dọa bởi quá nhiều các đặc tính mới của phần mềm. Nhưng liệu đó có phải là một sự hạ cấp đối với những người đã quen dùng các PC lẻ có tính năng cao cấp và lại không cần một kết nối nào cả. Mặt khác, một số các ứng dụng kỹ thuật đòi hỏi phải thao tác xử lý những hình ảnh phức tạp. Những chương trình đòi hỏi video thì lại cần đến các năng lực xử lý mạnh ở PC vì nó đạt hiệu quả cao hơn so với việc truy cập vào các máy chủ trung tâm.

Hãng Microsoft dù rằng gần đây đã thay đổi chính sách giá cả nhằm giúp các ASP và gần đây mới tuyên bố sẽ cho thuê phần mềm MS Office, nhưng những người điều hành công ty cũng đã nhanh chóng chỉ ra những hạn chế của ý tưởng để phần mềm chạy trên máy chủ và cho rằng cách tiếp cận với PC sẽ vẫn là tiêu chuẩn cho các nhà kinh doanh trong một thời gian dài nữa. Do tính trễ và một số yếu tố khác trên mạng, họ cho rằng sẽ luôn hiệu quả hơn nếu để một số phần mềm chạy trên bản thân các máy PC hoặc Laptop và các phần mềm này sẽ tự động download và tự cập nhật mới. Ví dụ như khi sử dụng e-mail, người ta có cảm giác tuyệt vời hơn nếu như những bức thư mới nhất của bạn được lưu trong ổ cứng và có thể sửa chữa hay soạn thảo một bức thư mới vào một cách hết sức nhanh chóng và hiệu quả.

Bảo mật cũng là một vấn đề khó khăn khác. Ngày càng liên tục có những tít báo về các lỗi chương trình và các cuộc tấn công của hacker đã minh chứng rằng khách hàng cũng đang phải đối mặt với những hiểm họa nhất là khi mà các dữ liệu và các phần mềm thiết yếu của họ lại chạy trên một máy tính của người khác.

Mặc dù kể cả những người nhiệt tình trong công cuộc chuyển đổi phương thức sang thuê phần mềm cũng phải thừa nhận rằng có rất nhiều các chướng ngại vật đang nằm phía trước. Nhưng họ nói rằng đơn giản chỉ vì lợi nhuận từ đó quá lớn để có thể khiến họ quay ngược trở lại.

"Nó cũng tương tự như khi mà điện tử trở nên thông dụng" - ông Robert Carter, giám đốc kỹ thuật của hãng FexEx và là trưởng nhóm phát triển dự án GRID kết luận - "Internet đang thay đổi mọi thứ".

 (trích theo VASC)

Close