Hãy
Quan Tâm
Đến Nghi
Thức Mạng

Bạn đọc thân mến! Internet đang ngày càng trở thành một công cụ, một phương tiện không thể thiếu trong công việc. trong đời sống văn hoá tinh thần, giải trí của chúng ta. Người ta đã nói đến văn hoá Web. Sử dụng Web, bạn đã biết tới chưa những quy tắc mà người ta gọi là nghi thức mạng?

Nghi thức mạng là gì? Nghi thức mạng (netiquette) là một tập các quy tắc phản ánh các kinh nghiệm về sự hoà hợp trong môi trường điện tử (thư điện tử và các nhóm thông tin máy tính). Mọi người tham gia vào các hoạt động thông tin trên mạng cần phải tuân thủ các quy tắc này, vì quyền lợi của mọi người và của chính mình.

Những khái niệm hay dùng trong nghi thức mạng:

Cross post - gửi thư ngang. Trong một nhóm tin máy tính, như Echomail (Fidonet) hoặc USENET (Internet) chẳng hạn, cross- post là gởi một bài cho hai hoặc nhiều nhóm một lúc. Gửi thư ngang rất ít khi được phép và thường là sự vi phạm nghi thức của một người nào đó, họ không chịu theo nguyên tắc cho-và-nhận của sự thảo luận trong một nhóm xác định.

Followlon post - thông báo chung. Trong một nhóm thông tin trực tuyến, đây là thông báo đóng góp được gửi cho toàn nhóm đáp lại một vấn đề đã được nêu lên từ trước. Khác với sự trả lời nóng, follow-on post mang tính công cộng, và mọi ngưòi theo dõi nhóm tin này đều sẽ được nhìn thấy. Chú ý: nên xem xét để trả lời riêng về một vấn đề hẹp, thay cho việc gửi thông báo chung cho toàn nhóm. Trong mạng USENET, việc gửi một thông báo cho toàn thế giới tốn hàng trăm đô la, và thường chỉ có Chính phủ hoặc các tổ chức lớn mới dùng. Gửi thông báo chung chỉ trong trường hợp bạn tin chắc ý kiến trả lời của mình có giá trị lớn đối với tất cả mọi thành viên của nhóm tin đó.

Kill-file - tệp bác bỏ. Trong một nhóm thông tin của mạng máy tính, đây là một tệp chứa danh sách các chủ đề hoặc các tên người mà bạn không muốn cho xuất hiện trên bảng liệt kê các thông tin có sẵn để cho bạn đọc. Nếu bạn không muốn đọc tiếp các thông báo của một người nào đó, bạn có thể bổ sung thêm tên của anh ta vào tệp bác bỏ này, và thông tin do anh ta phân phối sẽ tự động bị bác bỏ trước khi đến được màn ảnh của bạn. Dùng các tiệp bác bỏ thay vào việc gửi đi một thông báo than phiền, nếu bạn nhận thấy các vấn đề cụ thể nào đó xúc phạm tới bạn . Dùng cách này bạn khỏi phải nhận được những thông báo trả lời nhiều khi không được lịch sự lắm và khỏi phải nhìn thấy các thông tin về vấn đề này một lần nữa.

Flame war - chiến tranh nóng. Trong một nhóm tin máy tính không ôn hoà, đây là một cuộc tranh cãi không sinh lợi và kéo dài, nó được đánh dấu bởi những ý kiến gây tác động mạnh nhưng mang ít thông tin. Nếu nhóm tin mà bạn động theo dõi bị rơi vào một cuộc "chiến tranh nóng", thì bạn hãy tìm hiểu cách tạo ra một "tệp bác bỏ" chứa bảng danh sách các chủ đề mà bạn muốn tự động ngăn chặn các thông báo được hiển thị trên màn hình của bạn.

Newsgroup - nhóm thông tin, nhómn thảo luận. Trong hệ thống bảng bulletin dùng máy tính (BBS máy tính như WELL chẳng hạn, hoặc hệ thống bảng bulletin phân phối, như EchoMail hoặc USENET chẳng hạn, đây là một nhóm thảo luận về một chuyên đề duy nhất nào đó, như mô hình máy bay, các quyển sách của Aynrand, nhạc của Grateful Deal v. v... Các thành viên gửi các thông báo tin cho nhóm, và những thành viên tham gia thảo luận sẽ gửi các thông báo trả lời cho tác giả, riêng biệt theo từng người, hoặc chung cho toàn nhóm. Newsgroup là một thuật ngữ dùng sai vì các cuộc thảo luận út ít liên quan đến "news" (tin tức); discussion group (nhóm thảo luận) chính xác hơn, nhưng thuật ngữ newsgroup đã được dùng quen, đồng nghĩa với forum. Bạn cần một thông tin khó tìm? Hãy gửi một thông báo yêu cầu cho nhóm thông tin. Các nhóm thông tin sẽ cho bạn những tiềm năng thông tin phong phú - phong phú hơn rất nhiều so với các ngân hàng dữ liệu thông tin, mà lại không phải chi phí tốn kém.

Netpolice - cảnh sát mạng. Trong một nhóm thông tin, đây là thành viên được mọi người tin tưởng về đạo đức tư cách, có trách nhiệm khiển trách những người gửi tin vi phạm qui tắc đã thành văn hoặc chưa thành văn của nghi thức mạng.

Moderated Newsgroup -  nhóm thông tin có điều tiết. Trong hệ thống bảng bulletin (BBS) được phân phối, như USENET hoặc Echomail chẳng hạn, đây là cuộc hội nghị chuyên đề, trong đó những ý kiến đóng góp được cho hiện lên màn hình bởi một hoặc nhiều người chủ trì điều tiết, trước khi thông báo tin của người đóng góp xuất hiện. Công việc của điều tiết viên thường hay phạm sai lầm trong kiểm duyệt nhằm bảo đảm cho các thông báo tin tức luôn trung thành với chủ đề đang thảo luận của nhóm. Điều tiết viên cũng có thể cắt bỏ cuộc thảo luận về một chủ đề phụ nào đó, (những ý kiến thường dẫn đến những cuộc tranh cãi gay gắt vô ích, với các nội dung mang ít thông tin) .

Một số quy tắc của nghi thức mạng

Luôn giữ cho các thông báo ngắn gọn, nhằm đúng vấn đề, dùng cả cách viết tắt khi có thể, và không cần chữ ký quá lớn ở bên dưới thông báo, nơi ghi tên và địa chỉ gửi thư điện tử của bạn.

Không dùng chữ HOA toàn bộ. Đó là một sự khoa trương không cần thiết. Để nhấn mạnh một từ bạn dùng các dấu sao thay cho dấu ngoặc kép.

Khi muốn phê bình, hãy phê bình về nội dung ý kiến, không phê bình cá nhân. Không chỉ trích các lỗi chính tả và văn phạm của cá nhân. Các mạng quy mô thế giới hiện nay bao gồm nhiều thành viên đang học tiếng Anh và đang cố gắng thực tập; nên khuyến khích họ, không nên phê bình.

Không phản ứng đối với một vấn đề nào đó mà bạn đọc được trên mạng. Nếu tức giận, bạn đừng trả lời ngay. Hãy dạo chơi một lát, hơn hết hãy quên nó đi . Thư điện tử rất dễ gửi chuyển tiếp. Không nói bất cứ điều gì mà bạn không muốn kết thúc trên bàn của sếp.

Không đòi hỏi các thành viên của nhóm thông tin phải kiểm duyệt bỏ đối với ý kiến đóng góp của một cá nhân, hoặc cự tuyệt thảo luận một chủ đề mà bạn cảm thấy xúc phạm; thay vào đó, hãy thành lập một tiệp bác bỏ (kill file) để các thông báo đó không xuất hiện trên màn hình bạn.

Nếu đặt một câu hỏi trong nhóm, bạn hãy yêu cầu từng cá nhân trả lời cho bạn, trừ trường hợp bạn cảm thấy những câu trả lời đó được mọi người quan tâm.

Trong thư điện tử, phải thận trọng trong lúc trả lời cho các thông báo tin tức được gửi rộng rãi cho nhiều người. Trong một số hệ thống, thư trả lời của bạn chỉ được gửi đến cho người nào đã nhận bản gốc - đề phòng trường hợp có thể bao gồm mọi người.

Không nên gửi thông báo kiểu cross- post (gửi cho nhiều nhóm thông tin), hoặc trả lời cho một thông báo Cross-posted, trừ trường họp bạn đang theo dõi một cách nghiêm túc cuộc thảo luận của từng nhóm, và tin tưởng thông tin của mình sẽ mang lại nhiều điều thú vị cho mọi thành viên trong tất cả các nhóm đó.

Nếu gửi một thông tin lấy từ tình tiết của một cuộn phim, tạp chí, hoặc chương trình truyền hình, thì hãy ghi <SP0ILER> ở đầu thông báo để cho mọi người có thể bỏ qua nếu họ không muốn xem.

Nếu định gửi những thông tin nào đó mà một số người có thể cảm thấy bị xúc phạm, như những câu chuyện về tình dục chẳng hạn, bạn hãy dùng lệnh để mật hoá văn bản (hầu hết các mạng đều có) sao cho nó trông giống những ký tự vô nghĩa. (Trong USENET chẳng hạn, lệnh rot 13 sẽ dịch chuyển từng chữ cái cách 13 ký tự theo thứ tự bảng chữ cái, nên chữ b sẽ thành chữ O) Muốn đọc được những thông báo tin này phải có lệnh giải mã. Người ta cũng dùng phương pháp mật hoá này khi gửi những thư mang tính riêng tư không muốn cho người khác biết.

 (theoVASC)

Close