DSL

Công nghệ cáp và DSL hứa hẹn giải quyết những ách tắc trên Internet. Có thật không? Có, nhưng chưa chắc đã dành cho bạn.

Thomas Edison từng nói: thiên tài là một phần trăm cảm hứng và chín mươi chín phần trăm mồ hôi. George Margolin, một nhà sáng chế, bổ sung thêm một thành tố nữa vào quy trình sáng tạo của mình: sự tăng tốc.

Là một trong những người dùng modem cáp sớm nhất, Margolin khen không tiếc lời: "Modem cáp thực sự giúp tôi tăng tốc độ tìm kiếm các bằng sáng chế, nghiên cứu công nghệ và tìm tòi nhãn hiệu hàng hóa". Song đối với Margolin, người từng sáng chế bàn phím máy tính gấp lại được và một thiết bị tạo hiệu quả đặc biệt để làm phim, thì có được dịch vụ cáp quả thật là "trầy vi tróc vảy". Từ lúc Comcast (nhà cung cấp dịch vụ cho Margolin) tuyên bố rằng dịch vụ sẽ có ngay tức thì, cho đến khi ông thực sự chạy được modem cáp phải mất đúng bốn tháng, ấy là chưa kể nhà cung cấp phải đào một cái hào sâu hơn 2,4m trong vườn nhà hàng xóm rồi đục thủng tường bê tông nhà để xe của Margolin mới luồn được cáp vào văn phòng tại gia của ông.

Vậy mà Margolin vẫn còn may. Nếu bạn lướt Web hay nhận e-mail với hàng núi thứ gửi kèm (attachment), hẳn bạn sẽ thường xuyên cảm thấy Web bị "hóc" ngay khi "cài số một". Mặc cho một số người dùng khoe khoang rằng có thể truy cập Net chớp nhoáng tại văn phòng thông qua những nối kết siêu tốc và đắt tiền như T1 hoặc frame relay (mạng khung tiếp khung), còn những người khác chọn công nghệ như ISDN (Integrated Services Digital Network - mạng dịch vụ kỹ thuật số tích hợp) hoặc truy cập Net qua vệ tinh, nhờ vậy có thể lướt Web nhanh hơn nhiều.

Nhưng với hầu hết người dùng, sự hứa hẹn về tăng tốc trên mạng lại nằm ở modem cáp và DSL (Digital Subscriber Lines - đường thuê bao kỹ thuật số). Cả cáp lẫn DSL đều nhanh hơn nhiều so với modem analog; chúng cung cấp một kết nối liên tục không cần quay số, nhờ vậy mà hoàn toàn loại trừ chuyện báo bận và khoảng kết nối lâu lắc. Hơn nữa, với chuẩn G.Lite mới, chẳng bao lâu việc lắp đặt DSL sẽ dễ dàng hơn hiện nay. Và trên hết, cả dịch vụ cáp lẫn DSL đều vừa túi tiền các doanh nghiệp nhỏ cũng như người dùng tại gia.

Web cố nhiên là hay, nếu bạn truy cập được

Trong hai phương thức trên thì đối với người truy cập tại nhà, modem cáp tốt hơn, vừa rẻ vừa nhanh, nhưng DSL lại tốt hơn cho người dùng doanh nghiệp có nhiều tiền hơn, hoặc khi văn phòng đặt ở một nơi không được kéo cáp.

Cuối năm 1998, công ty nghiên cứu Kinetic Strategies cho rằng số modem cáp đang được sử dụng tại Bắc Mỹ là khoảng 513.000; còn TeleChoice, một công ty chuyên theo dõi ngành DSL, ước tính số tuyến DSL tại Hoa Kỳ vỏn vẹn có 39.000. Ngược lại, theo công ty nghiên cứu Jupiter Communications, hiện có tới hơn 27 triệu người dùng trên khắp thế giới đang kết nối Net thông qua modem quay số (dial-up). Những vấn đề kỹ thuật gai góc và tình trạng thiếu chuẩn vẫn tiếp tục cản trở sự mở rộng dịch vụ cáp và DSL. Nhưng tình hình chẳng mấy chốc sẽ thay đổi. Các nhà phân tích dự đoán trong vài năm tới, mức tăng trưởng của cả hai công nghệ sẽ lên tới 1000 phần trăm.

Modem cáp  (cable modem)

Xưa là tivi, nay có thêm Internet

Về nhiều mặt, modem cáp là một phương tiện thích hợp để người dùng tại nhà có thể truy cập Web nhanh chóng. Hiện có tới hơn 100 triệu gia đình ở Bắc Mỹ sử dụng truyền hình cáp, thế nhưng chỉ 20 phần trăm trong số đó có thể nhận dịch vụ modem cáp. Con số đó sẽ gia tăng khi các công ty cáp đưa vào hoạt động các mạng cáp quang hai chiều vừa tải được chương trình truyền hình tốt hơn lại vừa kết nối Internet tốc độ cao hơn.

Nhưng truy cập bằng modem cáp không phải là giải pháp toàn năng. Những vấn đề về dịch vụ, an toàn và khả năng mở rộng (scalability) vẫn là trở ngại khiến nó chưa thể là lựa chọn tốt nhất cho mọi người. Cho dù vậy, hai dịch vụ cáp đã được thử nghiệm đều cho kết quả không chê vào đâu được: tốc độ kết nối nhanh hơn modem 56 kbps ít nhất mười lần mà giá chỉ 40 USD/tháng, chừng gấp đôi giá của một tài khoản dạng quay số điển hình.

Tốc độ chóng mặt

Không tính đến trường hợp của Margolin, khả năng lắp đặt modem cáp thường rất rõ ràng. PC của bạn cần một card ethernet, do công ty cáp cung cấp và cũng họ lắp đặt luôn, sau đó hẳn công ty cáp sẽ cho bạn thuê modem như một phần phí thuê bao hàng tháng. Toàn bộ chi phí lắp đặt từ 50 đến 150 USD.

So với các công nghệ cao tốc khác, cáp là một món khá hời. Tùy theo bạn sống ở đâu (tại Hoa Kỳ, ND), bạn sẽ phải trả từ 30 đến 65 USD/tháng, với hầu hết dịch vụ giá trong khoảng 40 USD. Phần lớn các hệ thống cáp đều cung cấp dịch vụ 24/24 mà không ảnh hưởng đến đường điện thoại. Tuy nhiên, khoảng 15 phần trăm là "telco return", nghĩa là vẫn cần một tuyến quay số chuẩn để gửi dữ liệu từ PC của bạn lên Internet.

Hai dịch vụ cáp chủ yếu hiện nay tại Mỹ là @Home (www.home.net) thông qua TCI tại California, và MediaOne Express (www.mediaonexpress .com) thông qua cáp MediaOne tại Massachusetts. Khi chạy tốt nhất, các dịch vụ này phải nói là tuyệt diệu: một trang Web đầy ắp ảnh đồ họa, nếu là kết nối dạng quay số bằng modem 56 kbps thường tải xuống phải mất 4 phút, thì @Home sẽ xuất hiện chớp nhoáng trong 5 giây! Tiêu biểu hơn (nhưng cũng không kém ấn tượng), modem cáp có thể nâng tốc độ duyệt Web và chuyển tập tin lên 250 đến 1000 phần trăm (xem "Cuộc chiến băng thông"). Những ai đòi hỏi tăng tốc nhiều hơn nữa, 50 hoặc 100 lần so với dạng quay số, có thể sẽ thất vọng; nhưng đây là đòi hỏi sự tăng tốc tối đa và lại đi so sánh modem cáp với kết nối 28,8 kbps.

Dĩ nhiên, bạn được lợi nhiều hay ít còn tùy hoàn cảnh cụ thể. Kiến trúc hệ thống cáp tại địa phương bạn có thể nhanh hơn hoặc chậm hơn những hệ thống được thử nghiệm. Và cũng như bất cứ kết nối nhanh nào, dịch vụ modem cáp không thể giải tỏa tình trạng tắc nghẽn xảy ra ở bên ngoài mạng riêng của nó. Nói thế nghĩa là nhiều dịch vụ vẫn lưu trữ thông tin về các Web site vừa được thăm trên server của chúng để có thể tải xuống nhanh hơn các trang và tập tin thông dụng.

Khi thử nghiệm, kết nối cáp - đặc biệt là @Home - thường ngang ngửa và đôi khi ăn đứt cả tuyến T1 đắt tiền. Thế thì tại sao không có nhiều công ty chuyển từ T1 hoặc frame relay đắt tiền sang kết nối cáp rẻ hơn? Bởi vì những gói phần mềm hướng đến người dùng này không thể bảo đảm chất lượng dịch vụ và sửa chữa nhanh chóng đến mức mà các khách hàng cộng tác đòi hỏi. Điều này có thể thay đổi khi @Home và Road Runner thành lập các bộ phận kinh doanh mới của họ.

Chia sẻ tài nguyên

Dịch vụ modem cáp nhanh mà rẻ, một phần bởi nó không cung cấp cho bạn một kết nối nhanh dành riêng (dedicated) để truy cập Net. Thay vào đó, nó phân chia một cáp cực nhanh (có khả năng truyền dữ liệu với tốc độ 36 mbps) giữa bạn và những người khác trên nút (node) của bạn. Tùy thuộc nhà cung cấp dịch vụ của bạn và bạn ở đâu, bạn phải dùng chung kết nối với từ 500 đến 5000 người khác. Nếu quá nhiều người dùng chung "nút" với bạn vào Net cùng một lúc, kết nối của bạn có thể bị sa lầy. Và trong khi hầu hết người dùng cáp xem ra hài lòng với tốc độ kết nối của mình thì một số người thuộc nhóm tin comp.dcom.modems.cable dùng modem cáp lại khiếu nại rằng kết nối chậm như rùa, chỉ từ 2 đến 3 kbps.

Hầu hết đại diện các công ty cáp cho rằng chỉ cần gia tăng sức chứa cho cáp mà thôi. "Modem cáp được thiết kế chính là để giải quyết tình trạng khan hiếm băng thông", cố vấn cho nhóm nghiên cứu CableLabs nói: "Kiến trúc của nó có thể cho phép sức chứa cao hơn". Về phần mình, @Home thừa nhận có vấn đề trong một số khu vực và đã khợp đồng với AT&T để nâng cao sức chứa của cáp.

Một vấn đề nữa cũng đáng cho bạn quan tâm là thiết kế của cáp: d&127;o bạn phải dùng chung một nút với những người khác, người ta rất có thể truy cập được vào PC của bạn. Chưa có báo cáo về tình trạng xâm phạm bất hợp pháp trên modem cáp, nhưng nguy cơ vẫn còn đó. Một phần mềm bảo mật có thể có ích; như người ta thường nói: "Bạn không cần bức tường lửa, nhưng phải bảo đảm rằng bạn đã tắt tính năng chia sẻ tập tin và in ấn".

Tiền độc quyền

Bạn hài lòng với địa chỉ ISP và e-mail hiện có? Nhưng khi chuyển sang dịch vụ cáp thì bạn quên cả hai thứ đó đi, vì mọi dịch vụ cáp được bán trọn gói bao gồm cả một tuyến truyền thông cao tốc và quyền truy cập Internet. Nhờ vậy việc thiết lập có thể đơn giản hơn, nhưng khả năng lựa chọn cũng hẹp hơn. Thiếu cạnh tranh cũng có thể dẫn đến giá cả leo thang; nhìn mà xem, bạn sẽ thấy các hóa đơn truyền hình cáp có khuynh hướng ngày càng lên cao một cách kỳ bí. Những nhà điều hành cáp cho rằng họ chỉ muốn đền bù cho hàng triệu đô la họ đã đổ vào việc nâng cấp hệ thống để có thể truy cập Net. Nhưng America Online, muốn kèm dịch vụ của mình với dịch vụ modem cáp, đang ngầm vận động chính quyền liên bang trao cho mọi ISP quyền truy cập các tuyến của các công ty cáp. Những ISP khác cũng muốn điều đó. Hiện nay, bất cứ ai muốn chọn một ISP dải rộng (broadband) đều nên xem xét DSL.

Mạng thuê bao kỹ thuật số (Digital Subscriber Lines-DSL)

Đường điện thoại với vận tốc thần kỳ

Một ông chủ hiệu bánh nướng từng đoạt giải thưởng hiện đang trộn lẫn công nghệ mới với kinh doanh theo lối cũ: Ông kết nối hiệu bánh ở New York lên Net thông qua một tuyến DSL, nhờ đó có thể gửi ảnh chụp các kiểu bánh đến khách hàng và cập nhật Web site thơm phức của mình ở địa chỉ www.weddingcakes.com. "Chỉ có thể nói rằng DSL thật là nhanh, nhờ vậy tôi có nhiều thì giờ để sáng tạo hơn", ông nói.

Chính đường dây điện thoại quen thuộc xưa nay của bạn có thể truyền tải DSL, và một số phiên bản DSL có thể chạy nhanh hơn kiểu quay số tới trên 100 lần. Vì hang cùng ngõ hẻm nào cũng có điện thoại, cho nên nếu không được nối cáp truyền hình, các doanh nghiệp chẳng còn lựa chọn nào tốt hơn là DSL.

Nhưng phiền ở chỗ hầu hết thiên hạ còn chưa thể có DSL. Mà dẫu có đi nữa, DSL cũng chẳng cung cấp được nhiều thứ như modem cáp. DSL còn quá mới đến nỗi các công ty điện thoại cũng đang còn bận học cách triển khai nó.

DSL muôn mặt

Trong khi dịch vụ modem cáp xem chừng ở đâu cũng na ná nhau, DSL lại thiên hình vạn trạng. Hết IDSL (ISDN DSL) lại đến HDSL (High Bit-Rate DSL), chẳng cái nào giống cái nào. Phần lớn là các dạng của ADSL, trong đó A là "asymmetric" (bất cân xứng), hàm rằng dịch vụ này gửi dữ liệu từ Internet xuống PC của bạn nhanh hơn là gửi dữ liệu từ PC lên Net, cũng như modem 56 kbps và hầu hết dịch vụ modem cáp. Do người ta thường tải các trang Web từ Net xuống để xem nên đối với những người duyệt Web thì hướng đi xuống quan trọng hơn. Tuy nhiên, các công ty truyền thông thường xuyên gửi các tập tin lớn từ PC lên mạng thì phải tính đến một dạng DSL cân xứng.

Nếu chưa quên rằng DSL có nguồn gốc là đường điện thoại, bạn sẽ không lấy làm lạ rằng tại Mỹ, DSL hiện đang được triển khai bởi các công ty điện thoại khu vực như Bell Atlantic, Pacific Bell và US West, cạnh tranh với những công ty điện thoại địa phương. Cả hai loại công ty này thường cung cấp nhiều dạng DSL, mọi dạng đều cho bạn kết nối mạng thường trực và song hành với dịch vụ điện thoại nhờ vậy bạn có thể nói chuyện và duyệt Web cùng một lúc.

Khác với các công ty cáp, hầu hết nhà cung cấp DSL không ràng buộc chuyện nối dây với việc được quyền truy cập. Cũng như khi quay số, bạn có thể nhận dịch vụ DSL từ công ty điện thoại và quyền truy cập Net từ một ISP. Hiện nay chỉ một vài ISP trao quyền truy cập qua DSL, nhưng sắp tới có thể nhiều ISP khác cũng làm như vậy.

Giá cả

Đến nay, tại Mỹ, vẫn chưa có cơ chế định giá hợp l& đối với DSL khu vực. Chẳng hạn, vào thời điểm đăng bài này, dịch vụ DSL tốc độ 7 mbps của US West hiện có ở khu vực Rocky Mountain giá 840 USD/tháng (không truy cập Net), trong khi Bell Atlantic chỉ tính có 190 USD mỗi tháng cho dịch vụ DSL 7,1 mbps mà lại có truy cập Net ở khu vực Đông Bắc Hoa Kỳ. Mức phí hàng tháng thấp nhất vào khoảng 50 USD (kể cả lệ phí ISP) cho tốc độ tải xuống từ 256 tới 640 kbps tùy theo nhà cung cấp. Chi phí phần cứng và lắp đặt cũng không nhất quán. Có thể tìm được modem DSL và phí lắp đặt khuyến mãi đặc biệt vỏn vẹn có 99 USD, cũng có thể phải trả 600 USD cho modem, card ethernet và lắp đặt.

Tác giả bài này đã thử nghiệm DSL do Pacific Bell (www.pacbell.com) và DNAI (www.dnai.com) cung cấp, cả hai đều ở Bắc California. Mỗi tuyến cho tốc độ tối đa 1,5 mbps tải xuống, 384 kbps tải lên. Và cả hai đều vận hành rất ấn tượng trong hầu hết thử nghiệm, đạt tốc độ sánh được với modem cáp, nghĩa là nhanh hơn kết nối dạng quay số qua modem 56 kbps từ 300 đến 1000 phần trăm.

Nhưng khác một số dạng DSL, cả hai dịch vụ trên chẳng cái nào vừa với túi tiền người dùng tại gia: Pacific Bell đòi 159 USD/tháng, còn DNAI tới 345 USD. Thế nhưng, đối với các công ty đang tính chuyện dùng T1 hay frame relay đắt tiền thì giá trên vẫn còn rẻ. Một số người buộc tội các công ty điện thoại trì hoãn việc triển khai DSL để bảo vệ các dịch vụ T1 và frame relay cho lợi nhuận cao hơn. Đại diện các công ty điện thoại thì biện luận rằng DSL hướng đến nhiều đối tượng người mua khác nhau; Việc định giá DSL sẽ rất linh hoạt để phục vụ các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Vấn đề dịch vụ

Mặc dù DSL vào đến nhà bạn qua đường điện thoại, nó không phải đơn giản chỉ cần cắm là xài. Nhiều dạng DSL đòi hỏi phải có kỹ thuật viên để lắp đặt bộ tách (splitter). DSL cũng có thể tác động xấu đến chất lượng điện thoại.

Với chuẩn G.Lite mới sẽ không cần dùng bộ tách nữa, nên theo lý thuyết sẽ dễ lắp đặt modem DSL hơn. ở tốc độ tối đa, G.Lite sẽ chạy tới 1,5 mbps tải xuống và 384 kbps tải lên. Chưa có nhà cung cấp nào đưa ra G.Lite, nhưng nó có thể rẻ hơn so với nhiều dạng DSL khác. Giới phân tích dự đoán rằng giữa năm 1999 ta sẽ thấy những modem G.Lite giá từ 250 đến 300 USD, trong khi Compaq đã bắt đầu tung ra những PC có lắp sẵn modem G.Lite 56 kbps.

DSL có những vấn đề kỹ thuật khiến các nhà cung cấp không thể triển khai nó ở mọi nơi có mạng điện thoại. Một mặt, nó không tương thích với thiết bị của một số công ty điện thoại và chỉ có thể tới những điểm nằm trong một khoảng cách nhất định (thường dưới 6km) tính từ thiết bị chuyển mạch. Vì vậy người ta chỉ có thể cung cấp dịch vụ DSL cho khoảng 70 phần trăm trên toàn khu vực lẽ ra có thể triển khai DSL.

Các nhà cung cấp DSL hy vọng giảm được giới hạn này. Giới phân tích dự đoán giá sẽ thấp hơn, còn công ty nghiên cứu Tele-Choice thì cho rằng con số tuyến DSL ở Bắc Mỹ sẽ tăng từ dưới 40.000 hiện nay lên tới 904.000 vào cuối năm 2000.

Đừng vứt bỏ modem của bạn

Dẫu là tuyệt hảo, cáp và DSL vẫn còn những mắc mứu cần giải quyết trước khi có thể đưa modem 56 kbps vào viện bảo tàng. Công ty nghiên cứu Jupiter Communications dự đoán rằng 80 phần trăm người dùng sẽ kết nối qua modem chuẩn vào năm 2002. Và có thể những lúc đi đây đi đó chúng ta sẽ luôn luôn dùng kiểu quay số.

Nói thế không có nghĩa là những ai đã chuyển sang dùng modem cáp hay DSL sẽ phải hối tiếc. Chừng nào trên Net còn đông nghẹt thì bạn còn phải bực mình dài dài. Trong khi hầu hết người dùng Net chen chúc nhau trên đường chính, modem cáp và DSL sẽ đưa một số người sang những tuyến cao tốc. Bạn thích du hành theo kiểu nào hơn?

 (trích theo VASC)

Close